Opvoeden en grenzen stellen: hoe doe je dat?

Vraag: ik heb moeite met de sterke wil van mijn dochter. Omdat ik bang ben dat ze opgroeit als een overheersend type, stel ik soms harde grenzen, en dat werkt averechts. Ik grijp daarbij terug op wat ik weet uit mijn eigen opvoeding, die heel voorwaardelijk was. Ik wil mijn kind graag onvoorwaardelijk opvoeden, maar ik voel dat ik daarin niet slaag. 

Je draagt eigenlijk nog heel rigide ideeën bij je over hoe een opvoeding eruit zou moeten zien en in deze ideeën ben je inderdaad geïnspireerd op wat er vroeger in jouw jeugd plaatsvond, want jouw moeder was eigelijk een vrij overheersende vrouw, die haar kinderen weinig ruimte liet. Niet uit narigheid, maar eenvoudig omdat ze was opgevoed binnen dat gedachtengoed: dat kinderen nu eenmaal horen te volgen en gehoorzamen. De tijd is veranderd, en je voelt in jezelf heel sterk dat dit niet klopt. Tegelijkertijd heb je eigenlijk weinig ervaring met hoe je het anders kunt doen. 

We willen je op het hart drukken dat ieder kind in zichzelf al compleet is op het moment dat het wordt geboren. Je hoeft niets aan dit kind toe te voegen of het iets bij te brengen, maar je begeleidt het eenvoudig in haar ontwikkelingsweg. Er wordt van jou dus helemaal niet zo veel verwacht als je zelf veronderstelt. 

Het gaat erom dit kind te laten zoals het is en haar haar eigen ervaringsweg te laten doorlopen en hier en daar iets bij te sturen door er voor haar te zijn. Door haar bijvoorbeeld vragen te stellen en met name: door te luisteren naar wat ze zelf inbrengt, wat ze zelf lastig vindt. Wanneer jij je niet voortdurend mengt in haar leven, wanneer jij meer achterover leunt, word jij voor haar ook die veilige ruimte, waarin ze haar vragen kan neerleggen. Dan voelt ze zich niet opgejaagd, krijgt ze niet het idee dat ze iets moet zijn voor jou. 

Je kunt dus veel meer achterover zitten en beschikbaar zijn voor je kind, in haar eigen ontwikkelingsweg, hoe die er ook uitziet, en erop vertrouwen dat het leven haar de ervaringen zal geven die maken dat zij, net zoals jij, steeds meer afgestemd raakt en gebalanceerd raakt in haar zijn. 

Zie jezelf als een vangrail

Als moeder hebben jullie allemaal een veel kleinere rol dan in veel gevallen door jullie zelf, maar in elk geval door jullie maatschappij, verondersteld wordt. Jullie hebben steeds het idee dat jullie kinderen iets dienen bij te brengen en jullie gaan dan voorbij aan het innerlijk weten van deze kinderen: wat ze al in zich dragen. 

Zie je zelf eerder als een vangrail op de weg die jouw kind loopt: soms iets te veel naar links, soms iets te veel naar rechts en wat is te veel? Pas wanneer het kind in aanraking komt met iets wat voor jou onaanvaardbaar is, binnen de parameters die nu eenmaal gelden binnen jullie gezin (en ook dienen te gelden), dan pas hoef je bij te sturen. Dan pas zeg je iets over hoe je dit ervaart. 

En kijk wat er in jezelf wordt aangeraakt

En wanneer je dit in de praktijk leert brengen, zul je ook merken dat je veel meer geniet van de aard van je kind, dat je er veel meer oordeelloos naar leert kijken en dat je kunt zien: zó is zij. Zo beweegt zij zich, zo doet zij het dus in de wereld. Je ziet dat je kind ook een natuurlijke extensie is van het geheel en dat het dingen aanpakt op een compleet eigen, natuurlijke manier, en dat jij daarin geen rol hebt. Wanneer er oordelen zijn over hoe je kind in elkaar steekt, wanneer je denkt dat je kind te veel ruimte inneemt of te overheersend is, kijk dan wat er in jou zelf wordt aangeraakt, want jij hebt zelf een historie van aanpassen, van terugwijken, van naar binnen slaan, die bij dit kind niet past en bij jou overigens ook niet. 

Kijk dan welke pijn wordt aangeraakt, waardoor jij je uit het veld hebt laten slaan, waardoor jij het idee had dat je deze ruimte niet kon innemen, zoals jouw kind dat eigenlijk zo prachtig voorleeft. Zie dus elke ergernis als iets waarnaar je zelf dient te kijken. Dan krijgt jouw kind de vrijheid om zich eenvoudig op haar eigen manier en in haar eigen tijd te ontwikkelen.